Skylar de Vries en Annelies de Vlieg
Van overleven... naar leven!
Met Housing First
Een dak boven je hoofd. Voor de meeste mensen is dat gelukkig heel vanzelfsprekend. Maar wat als dat níet zo is? Wat als je elke dag opnieuw moet zoeken naar een slaapplek? Dat is waar Housing First begint: ‘Eerst een dak boven je hoofd, daarna kun je pas bouwen aan je leven.’
Elk jaar stelt Openbaar Belang een aantal woningen beschikbaar voor Housing First. ‘Die woning is zo belangrijk voor dakloze jongeren en volwassenen om hun leven weer op orde te krijgen’, vertelt Annelies de Vlieg van LIMOR, een van de organisaties achter Housing First in Zwolle. ‘Een woning is je basisplek. Daar vind je de rust die je nodig hebt om je problemen op te lossen. Tot die tijd is het vaak een kwestie van overleven.’
Wat is Housing First?
Bij Housing First vormt woonruimte het beginpunt voor dakloze mensen om meteen hun leven op te bouwen. En dat is best bijzonder, omdat een woning vaak een einddoel is. Het concept Housing First vind je door heel Nederland.
In Zwolle zit dat zo
Voor Housing First in Zwolle trekt LIMOR de kar. LIMOR is een landelijke organisatie die dakloze jongeren en volwassenen helpt hun problemen de baas te worden. Samen met andere Zwolse zorgpartijen zoals het Leger des Heils, RIBW en Creating Balance, geven zij vorm aan Housing First. Voor het juiste dak in Zwolle werken zij samen met woningcorporaties, waaronder Openbaar Belang.
Van bankhoppen... naar je eigen bank
Skylar de Vries, collega van Annelies, werkt veel met dakloze jongeren in Zwolle. ‘Bij dakloze jongeren zien we vooral dat ze steeds ergens anders slapen, bij kennissen of vrienden. Bankhoppen noemen we dat’, vertelt ze. ‘Van daaruit wordt het snel erger. Schulden maken, zwartrijden... alles om maar te overleven. Maar in die modus kun je je problemen niet oplossen. Daarom krijgt iemand met Housing First éérst een woning. Eenmaal in het nieuwe huis, is er eerst even tijd nodig om bij te komen. Maar dan, stap voor stap, zie je dat iemand op alle gebieden weer zijn of haar leven oppakt. Een baan, schulden afbetalen. Maar ook zoiets simpels als mensen bij je thuis uitnodigen. Dat lijkt voor een ander zo normaal, maar dat is enorm belangrijk.’
Het begint met wonen
Dat het met wonen begint, is wat Openbaar Belang en LIMOR verbindt. Voordat iemand een woning van Openbaar Belang krijgt, is er al heel wat aan voorafgegaan. Annelies: ‘Bij LIMOR kennen we iemands achtergrond erg goed. En Openbaar Belang denkt mee over welke woning en wijk daarbij past. Dat is echt maatwerk. Je wilt iemand die bijvoorbeeld verslaafd is geweest, liever geen plek geven waar de verleidingen letterlijk om de hoek liggen. Dat doen we heel zorgvuldig omdat de kans op succes dan veel groter is. Bovendien moet iemand nog aan drie voorwaarden voldoen: je moet de huur kunnen betalen, geen overlast veroorzaken én openstaan voor begeleiding. Als dat allemaal klopt, dan is er een match.’
Spannend
‘De eerste nachten sliep hij op het balkon van zijn nieuwe woning. Eerst was ik stomverbaasd. Was hij dan niet blij? Absoluut, dankbaar zelfs. Maar hij was gewend aan de geluiden buiten. De stilte binnen vond hij doodeng. Op het balkon slapen hielp hem om te wennen aan zijn nieuwe huis. En dat is prima. Dat is eigen regie. Dat het ineens goed met je gaat, dat is ook spannend.’
- Annelies
Goede begeleiding
De sleutel en dan is het klaar? Zeker niet, want elke bewoner krijgt vervolgens een-op-een begeleiding. Skylar: ‘Die is voor elke persoon anders, maar de meeste mensen hebben schulden. Want als je alleen maar bezig was met het vinden van een slaapplek of eten, dan boeide de rest je niet meer. Dus help ik hen om de financiën weer op de rit te krijgen. Andere mensen willen vooral hun verhaal kwijt, dan is alleen luisteren al helpend. Ik vraag altijd: “Wat heb je vandaag nodig?” Dat kan morgen weer iets anders zijn. Zo kijken we steeds wat er moet gebeuren zodat mensen het weer zelf kunnen.’
Als iemand zélf een keuze maakt, hoe groot of klein ook... en dan trots op zichzelf is? Dan krijg ik kippenvel.
Annelies - Housing First / LIMOR
Wat zullen de buren zeggen?
Dakloze mensen, dat roept al snel beelden op. Annelies: ‘Dat begrijpen we ook goed, daarom moedigen we nieuwe bewoners aan om kennis te maken met de buurt. Dat klinkt eenvoudiger dan het is, want je verhaal delen is moeilijk. Zeker omdat iemand graag een nieuwe start wil maken. Die nieuwe start wordt door ons intensief begeleid en bovendien trekken we ook veel met Openbaar Belang op als het om wonen gaat. Het juist normaal met elkaar omgaan als buren of net wat meer begrip voor elkaar hebben, dat doet al heel veel.’
Alleen de gedachte al
Een van de jongeren waar ik mee werk: hij raakte steeds verder in de problemen. Soms verdween hij voor een poosje, wilde niet geholpen worden. Een tijdje geleden hoorde deze jongen dat hij in aanmerking kwam voor Housing First. Alleen die boodschap heeft al zoveel losgemaakt. De wetenschap dat hij een dak boven zijn hoofd zou krijgen... daaruit haalde hij de motivatie om oude gewoontes los te laten. Ondertussen heeft hij zelfs een baan! En hij woont nog niet eens in zijn nieuwe woning. Perspectief... dat is zó belangrijk voor mensen.
- Skylar